ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ

ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΝΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΚΑΚΕΣ ΜΑΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ

Το καλοκαίρι τρώμε λιγότερο, αλλά έχουμε μεγαλύτερη ανάγκη από άλατα, βιταμίνες και νερό, ώστε να ανακτήσουμε τα υγρά που χάνονται με τον ιδρώτα. Είναι λοιπόν η κατάλληλη στιγμή να αλλάξουμε δια παντός τον τρόπο της διατροφής μας.
Με τέτοια ζέστη θα φορούσαμε ποτέ κασκόλ; Σίγουρα όχι! Ωστόσο, δροσερά και ελαφρά πρέπει να είναι όχι μόνο τα ρούχα αλλά και η διατροφή μας. Η ωραία αυτή εποχή προσφέρει τόσες δυνατότητες. Ωμά λαχανικά σε αφθονία, ποικιλία φρούτων όλων των ειδών για μια δίαιτα με βιταμίνες, ολόφρεσκα ψάρια από το δίχτυ, αν έχουμε την τύχη να περάσουμε τις διακοπές μας δίπλα στην θάλασσα. Ας ξεχάσουμε λοιπόν τα έτοιμα φαγητά, το αλκοόλ, τις πικάντικες σάλτσες, κι ας κατατάξουμε τα φαγώσιμα δίνοντάς τους πράσινο, κίτρινο ή κόκκινο φως, σε εκείνα που μπορούμε να τρώμε ελεύθερα, με μέτρο και...σχεδόν καθόλου.

Π Ρ Α Σ Ι Ν Ο   Φ Ω Σ
ΛΑΧΑΝΙΚΑ: Όλα τα λαχανικά είναι πλούσια σε νερό, μεταλλικά άλατα (κάλιο, ασβέστιο, φώσφορο), βιταμίνες. Εκτός των άλλων παρέχουν, σε όχι ευκαταφρόνητες ποσότητες, την Β-καροτίνη, τον "πρόδρομο" της βιταμίνης Α (η οποία, με την σειρά της είναι ο φυσικός προστατευτικός παράγοντας του καρδιαγγειακού συστήματος και, εκτός τών άλλων, ένας πολύτιμος σύμμαχος του δέρματος και του μαυρίσματος). Μεγαλύτερη συγκέντρωση της Β-καροτίνης υπάρχει στα ώριμα και στα "χρωματιστά" λαχανικά (κίτρινα, πορτοκαλιά, σκούρα πράσινα). Πρέπει όμως να καταναλώνονται μόλις αγοράζονται (όσο πιο πρόσφατη η συγκομιδή τους, τόσο το καλύτερο) καθώς και να καθαρίζονται και να πλένονται την τελευταία στιγμή. Προτιμάμε τα λαχανικά εποχής, που είναι καλύτερα και πιο φτηνά. Στην περίοδο του καλοκαιριού μπορούμε να βρούμε μελιντζάνες, μπιζέλια, φασολάκια, ντομάτες, φρέσκα κουκιά, πατάτες, αγγούρια, πιπεριές, καρότα.

ΦΡΟΥΤΑ: Είναι ιδανική πηγή βιταμινών. Δεν έχουν όμως όλα τα φρούτα την ίδια θρεπτική αξία. Όσα έχουν μεγάλο κουκούτσι, για παράδειγμα, είνα φτωχά σε βιταμίνη C. Τα κεράσια αποτελούν μια πραγματική...βόμβα ζάχαρης. Τα ακτινίδια, οι φράουλες, τα βατόμουρα, και καρπούζια και τα πεπόνια είναι τα πιο κατάλληλα φρούτα για όσους κάνουν δίαιτα, μιας και έχουν τις λιγότερες θερμίδες. Οι μπανάνες δίνουν μεγάλη ενέργεια (66 θερμίδες ανά 100 γραμ.). Τα δαμάσκηνα, τα ροδάκινα και τα βερύκοκα αποτελούν θαυμάσιες πηγές βιταμίνης Α. Τα βερύκοκα επίσης είναι πλούσια σε κάλιο και επιπλέον έχουν θαυμάσιες καλλυντικές ιδιότητες. Λειωμένα και απλωμένα στο πρόσωπο, τρέφουν το δέρμα και σφίγγουν τους διεσταλμένους πόρους.

ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ: Είναι τα μέρη των τροφών που δεν πέπτονται. Θεωρούνται ουσιώδεις και απαραίτητες για μια καλά ισορροπημένη διατροφή. Δεν διασπώνται από τα ένζυμα του εντέρου, ούτε από τα γαστρικά υγρά. Η σημασία τους είναι διπλή: Δεν έχουν καμιά θερμιδική αξία και περνώντας από το στομάχι, κατακρατούν το νερό, διογκώνονται και δίνουν έτσι μια αίσθηση "φουσκώματος", πάρα πολύ χρήσιμη στις δίαιτες. Πράγματι, επειδή όπως προαναφέραμε δεν πέπτονται, δίνουν...ένα χεράκι βοήθειας στο "νωθρό" έντερο, υπό τον όρο, μαζί με τις ίνες, να πίνουμε και πολύ νερό.
Που βρίσκονται; Στα φρούτα και στα λαχανικά δίχως άλλο - αλλά ακόμα και στο αλεύρι ολικής αλέσεως, στα κηπευτικά και στα δημητριακά. Αντεδείκνυνται για όσους υποφέρουν από κολίτιδες.


ΨΑΡΙΑ: Αν περνάμε τις διακοπές μας κοντά στην θάλασσα, ας το εκμεταλλευτούμε τρώγοντας συνεχώς ψάρια.
Πρόκειται για μια πρωτεϊνική και ελαφρή τροφή, που περιέχει σε αφθονία ακόρεστα λιπαρά, πράγμα καλό για τις αρτηρίες. Έτσι λοιπόν και το σκουμπρί ακόμα, το κατ' εξοχήν λιπαρό ψάρι, είναι πάντα ελαφρύτερο από οποιονδήποτε τύπο κρέατος. Την ρίνα (σαλάχι), τον μπακαλιάρο, την γλώσσα, την πέστροφα, τα θράψαλα, την τσιπούρα, τους ροφούς. "Αρκετά" εύπεπτα: Τα μπαρμπούνια, ο τόννος, ο κέφαλος, ο γαλέος, ο ξιφίας, τα μαλάκια, οι σαρδέλλες. Σίγουρα βαριά: Τα χέλια, οι ρέγγες, το σκουμπρί.
Τα μαλάκια και τα οστρακόδρμα, αντίθετα απ' ότι πιστεύεται, είναι ιδιαίτερα άπαχα και εύπεπτα. Περιέχουν πολλές βιταμίνες της ομάδας Β και εκτός των άλλων, πρωτείνες, πολυακόρεστα λίπη και μεγάλες ποσότητες ιωδίου και νατρίου. Προσοχή όμως στην χοληστερίνη γιατί οι γαρίδες, οι αστακοί καθώς και τα χέλια την έχουν...μπόλικη.




Κ Ι  Τ Ρ Ι Ν Ο   Φ Ω Σ
ΔΙΑΤΗΡΗΜΕΝΑ ΤΡΟΦΙΜΑ: Η κονσερβοποίηση είναι, βέβαια, ένας θαυμάσιος τρόπος για να διατηρήσουμε τις γεύσεις και τα χρώματα του καλοκαιριού. Χορταρικά, λαχανικά, φρούτα, καλαμπόκι, μπορούν να κλειστούν σε βαζάκια, να "εκτεθούν" σε υψηλές θερμοκρασίες και στην συνέχεια να διατηρηθούν αναλοίωτα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μολονότι αυτή η διαδικασία μειώνει εν μέρει την θρεπτική αξία των τροφών, και ειδικότερα την ποσότητα της βιταμίνης C στα φρούτα και τα λαχανικά, παρουσιάζει και κάποια πλεονεκτήματα. Τα λαχανικά γίνονται πιο εύπεπτα, μαι και η διαδικασία της αποστείρωσης κάνει ταυτόχρονα μια προκαταρκτική επεξεργασία "χώνευσης" στα άμυλα. Επιπλέον αυξάνει την θρεπτική αξία μερικών ειδών ψαριού (σαρδέλλες και σκουμπρί για παράδειγμα), καθώς τα κόκκαλα του ψαριού "λειώνουν" μέσα στο ψαχνό, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η περιεκτικότητα σε ασβέστιο (400 χιλιοστόγραμμα ασβέστιο ανά 100  γραμ. στις κονσερβαρισμένες σε λάδι σαρδέλλες, σε αντίθεση με 35 χιλιοστόγραμμα ανά 100 γραμ. στις ωμές).

ΣΩΣ: Εντάξει με τις σαλάτες, που είναι ελαφριές και εύγευστες, αλλά μην....παρεκτρεπόμαστε, θέλοντας να τους δώσουμε περισσότερη νοστιμιά. Τρεις κουταλιές της σούπας λάδι που θα ρίξουμε στην σσλάτα, προσθέτουν από μόνες τους 300 θερμίδες, από τις οποίες το 80% είναι λιπίδια. Αντικαθιστούμε λοιπόν το λάδι ή την μαγιονέζα (έχουν περίπου την ίδια θερμιδική αξία), με σως με βάση το γιαούρτι, το λευκό άπαχο τυρί, την μουστάρδα, την Γούστερ σως, αλλά και το ταμπάσκο.


Κ Ο Κ Κ Ι Ν Ο   Φ Ω Σ
ΜΕ ΤΟ ΑΠΕΡΙΤΙΦ: Είναι αλήθεια ότι η μια ελιά φέρνει την άλλη: φαίνονται τόσο αθώες (στο κάτω-κάτω, φυτικές δεν είναι κι εκείνες;) κι έτσι καταλήγουμε να τρώμε μεγάλες ποσότητες. Εντάξει, έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε ίνες αλλά και σε θερμίδες, τουλάχιστον οι μαύρες, με 234 θερμίδες ανά 100 γραμ., σε αντίθεση με τις 142 θερμίδες στα 100 γραμ. των πράσινων ελιών. Αυτές οι τελευταίες περιέχουν και μεταλλικά άλατα, κάλιο και σίδηρο. Προσοχή όμως στο αλάτι που έχουν οι ελιές στην άλμη, αν παρουσιάζουμε προβλήματα υψηλής πίεσης και κατακράτησης υγρών.
Είναι περιττό να πούμε ότι τα σνακς και τα πατατάκια πρέπει να μπουν στην άκρη: περιέχουν περισσότερο από 30% λιπαρά. Θα βάλουμε όμως ελάχιστα ή και καθόλου όρια σε ότι θεωρείται το κλασικό καλοκαιρινό γαρνίρισμα: τα τουρσιά. Έχουν πολύ λίγες θερμίδες, όμως προσοχή στο ξίδι τους, που μπορεί να προκαλέσει καούρες στο στομάχι.

ΓΛΥΚΑ: Αυτά, πια, τα έχουν όλα: Πολλές θερμίδες, πολλά λίπη...και, δυστυχώς, πολύ ωραίες γεύσεις. Όμως, οι σοκολάτες, οι τάρτες με βερύκοκκο και οι άλλες λιχουδιές γενικά, πρέπει να εξοβελιστούν από τις δίαιτες του καλοκαιριού. Απ' όλα αυτά, επιτρέπεται ένα παγωτό με φρούτο το απογευματάκι: έχει τις λιγότερες θερμίδες από όλα τα υπόλοιπα γλυκά.

ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΑ ΚΑΙ ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ: Λέμε όχι στα υπεραλκοολούχα, στα "ψημένα" κρασιά (μπορεί να περιέχουν 160 γραμ. αλκοόλ ανά λίτρο), στα χωνευτικά. Μέτρο στην μπύρα, που πίνεται εύκολα, αλλά κινδυνεύουμε να στείλουμε στα ύψη τον "λογαριασμό" των θερμίδων μας, με τις 340 θερμίδες ανά λίτρο μπύρας. Το κρασί επιτρέπεται, ένα ποτηράκι με το φαγητό. Κι όσο για τα ζαχαρούχα αναψυκτικά, είναι πάρα πολύ γλυκά κα φτωχά από θρεπτική άποψη.

ΨΗΝΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΣΤΙΓΜΉ...ΚΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΣΩΣΤΟ ΤΡΟΠΟ

• ΣΤΟΝ ΑΤΜΟ: Είναι ο ιδανικός τρόπος για να μαγειρέψουμε τα λαχανικά, τα ψάρια και μερικά κρέατα (κοτόπουλο και γαλοπούλα, για παράδειγμα), γιατί δεν προσθέτουμε λιπαρές ουσίες και διατηρούνται τα θρεπτικά τους συστατικά. Αν δεν έχουμε ατμομάγειρα βάζουμε τις τροφές σε ένα διχτυωτό καλαθάκι, το οποίο τοποθετούμε μέσα σε κατσαρόλα με νερό που βράζει.
• ΣΤΟ ΧΑΡΤΙ: Είναι ένας θαυμάσιος τρόπος για να μαγειρέψουμε το κρέας και τα ψάρια. Τυλίγουμε το φαγητό στο αλουμινόχαρτο, αφού έχουμε προσθέσει το αλατοπίπερο και τα καρυκεύματα, και το βάζουμε στον φούρνο. Τα πλεονεκτήματα αυτής της μεθόδου ψησίματος είναι πολλά: Γρήγορη προετοιμασία, διατήρηση του πραγματικού "αρώματος" των τροφών, και ελάττωση ή κατάργηση των λιπαρών.
• ΣΤΟΝ ΦΟΥΡΝΟ: Κατ' αρχάς αντικαθιστούμε τα λίπη με....αθώες σάλτσες με βάση το νερό, το κρασί, τον ντοματοχυμό, την μπύρα, κ.τ.λ. Τα αποτελέσματα είναι εξ ίσου καλά και οι θερμίδες λιγότερες.
• ΓΟΥΟΚ: Το γνωστό τηγάνι που χρησιμοποιείται στην Κίνα και σε όλη την Άπω Ανατολή. Το τοποθετούμε σε δυνατή φωτιά με ελάχιστο λάδι στον πάτο. Ρίχνουμε μέσα το κρέας, τα ψάρια, τα λαχανικά και τα τσιγαρίζουμε, ανακατεύοντάς τα συνεχώς.
• Πλεονεκτήματα: Με το γουόκ τα τρόφιμα διατηρούν την σύστασή τους, το χρώμα τους και όλες τις θρεπτικές τους ιδιότητες. Οι Κινέζοι έχουν μετατρέψει αυτή την τεχνική σε μια αυθεντική τέχνη της μαγειρικής.